Dùng sai loại cáp, lắp đặt không đúng kỹ thuật hoặc bảo trì không đúng cách là nguyên nhân chính khiến cáp thép công trình nhanh hỏng, đứt giữa chừng và gây tai nạn.
Cáp thép là vật tư chủ lực trong hầu hết các loại máy công trình: tời kéo, máy khoan, thang tời, cẩu bánh xích, giàn giáo… Tuy nhiên, dù chọn đúng loại cáp, nếu sử dụng không đúng kỹ thuật, tuổi thọ cáp sẽ giảm nhanh chóng từ 1–2 năm xuống chỉ còn vài tháng, thậm chí có thể gãy sợi – đứt cáp đột ngột gây hỏng máy hoặc nguy hiểm cho người thi công.
Trong bài viết này, chúng tôi tổng hợp các lỗi sử dụng phổ biến nhất khi dùng cáp công trình tại công trường, kèm theo hướng dẫn phòng tránh chi tiết dành cho nhà thầu, kỹ sư cơ giới và đội lắp đặt.
1. Chọn sai loại cáp so với thiết bị
Mô tả lỗi:
- Dùng cáp FC (lõi bố) cho thang tời tải nặng hoặc máy khoan rung mạnh.
- Dùng cáp IWRC thay vì cáp chống xoắn cho hệ tang cuốn nhiều lớp.
Hậu quả:
- Cáp bị bẹp, bung sợi, gãy lõi giữa chừng.
- Tải bị xoắn lệch, rối dây, vặn ngược khiến máy không hoạt động ổn định.
Cách phòng tránh:
- Xác định rõ thiết bị sử dụng, kiểm tra tang cuốn, tải trọng, môi trường.
- Tham khảo kỹ hướng dẫn từ nhà sản xuất cáp hoặc đơn vị kỹ thuật.
- Ưu tiên chọn IWRC hoặc chống xoắn 19×7 – 35×7 cho tải lớn, nhiều lớp cuốn.
2. Sử dụng cáp đã gỉ hoặc sờn mòn
Mô tả lỗi:
- Tiếp tục sử dụng cáp đã rỉ sét, bong lớp mạ hoặc có vết gãy sợi rõ ràng.
- Không kiểm tra định kỳ → phát hiện hỏng muộn.
Hậu quả:
- Gãy sợi ngầm → đứt đột ngột khi đang tải.
- Gây tai nạn nghiêm trọng, nhất là khi thi công trên cao.
Cách phòng tránh:
- Kiểm tra cáp mỗi tuần 1 lần khi vận hành liên tục.
- Bôi mỡ cáp 3–5 ngày/lần nếu thi công ngoài trời.
- Thay ngay khi thấy cáp có ≥6 sợi gãy/mét hoặc đường kính giảm >10%.
3. Lắp sai chiều xoắn của cáp
Mô tả lỗi:
- Cáp cuốn ngược chiều thiết kế → không khớp với tang puli hoặc tang cuốn.
Hậu quả:
- Cáp lệch rãnh, trồi khỏi tang, gây rối – gãy – vặn sợi.
- Hao mòn tang cuốn, giảm hiệu suất kéo.
Cách phòng tránh:
- Nhìn kỹ chiều xoắn (phải hoặc trái) trước khi lắp.
- Đảm bảo chiều cuốn khớp với thiết kế của máy, không lắp đảo đầu.
4. Không dùng đầu cos, socket đúng kỹ thuật
Mô tả lỗi:
- Buộc cáp thủ công bằng dây thép, không có cos, kẹp xiết chuẩn.
- Ép đầu cos không đúng máy, sai thông số lực ép.
Hậu quả:
- Đầu cáp bị tuột khỏi chốt móc – gây đổ tải hoặc rơi vật nặng.
- Tuổi thọ cáp giảm, hỏng đầu nối chỉ sau vài lần kéo.
Cách phòng tránh:
- Dùng cos ép thủy lực đúng chuẩn.
- Với tải lớn → nên dùng socket đúc hoặc cos gắn bulong có kiểm định.
5. Không bảo quản cáp khi không sử dụng
Mô tả lỗi:
- Để cáp trực tiếp trên nền đất ẩm, không có mái che hoặc bạt phủ.
- Không lau khô cáp khi kết thúc ca thi công ngoài trời.
Hậu quả:
- Cáp nhanh gỉ, rút ngắn tuổi thọ 40–60%.
- Gãy lõi bên trong do hấp thụ độ ẩm kéo dài.
Cách phòng tránh:
- Đặt cáp lên pallet, giá đỡ, không để trực tiếp lên nền đất.
- Cuộn cáp gọn và phủ kín nếu ngưng sử dụng >2 ngày.
- Bôi mỡ hoặc dầu chuyên dụng để bảo vệ bề mặt chống oxy hóa.
6. Không tính tải trọng đúng trước khi chọn cáp
Mô tả lỗi:
- Chỉ ước lượng bằng cảm tính hoặc hỏi miệng thợ máy.
- Không tính theo lực kéo đứt – hệ số an toàn – điều kiện làm việc.
Hậu quả:
- Cáp dễ bị quá tải trong quá trình vận hành.
- Cáp biến dạng, hỏng nhanh dù vẫn là hàng mới.
Cách phòng tránh:
- Tính theo công thức:
Tải kéo đứt ≥ tải nâng thực tế × hệ số an toàn (≥5) - Ví dụ: Tải nâng 1.5 tấn → chọn cáp có lực kéo đứt ≥ 7.5 tấn.
7. Không thay cáp đúng chu kỳ
Mô tả lỗi:
- Cứ dùng đến khi hỏng hẳn mới thay → cáp gãy ngầm hoặc đứt bất ngờ.
- Không có sổ theo dõi tuổi thọ hoặc nhật ký sử dụng.
Hậu quả:
- Thiết bị đột ngột dừng hoạt động → gián đoạn thi công.
- Chi phí sửa chữa và thay thiết bị tăng cao.
Cách phòng tránh:
- Ghi chép ngày bắt đầu sử dụng, lịch bôi mỡ, kiểm tra.
- Thay cáp đúng chu kỳ khuyến nghị:
| Loại cáp | Tuổi thọ đề xuất |
|---|---|
| Cáp FC | 3 – 6 tháng |
| Cáp IWRC | 12 – 18 tháng |
| Cáp chống xoắn 19×7 | 18 – 30 tháng |
| Cáp 35×7 cao cấp | 24 – 36 tháng |
Capmaycongtrinh.com – hỗ trợ kỹ thuật sử dụng cáp đúng cách
Chúng tôi không chỉ cung cấp cáp thép công trình chính hãng, mà còn:
- Tư vấn cách lắp đặt, sử dụng, bảo quản cáp theo từng thiết bị.
- Cung cấp cos, kẹp xiết, socket, puli, mỡ bôi cáp, bạt che, đi kèm đơn hàng.
- Có đội kỹ thuật hỗ trợ tận công trình nếu bạn cần ép đầu cos, kiểm tra cáp hoặc tính toán tải trọng.
📞 Hotline tư vấn hỗ trợ: 0988601755
Chat với tư vấn viên
Gọi ngay