Cáp công trình cho giàn khoan dầu khí: Yêu cầu kỹ thuật đặc biệt

Cáp công trình sử dụng trong giàn khoan dầu khí đòi hỏi tính ổn định cao, chống ăn mòn và chịu tải nặng trong điều kiện khắc nghiệt.

---

Nhiều giàn khoan ngoài khơi hiện nay đang gặp phải tình trạng đứt cáp, mòn nhanh, kẹt tang hoặc thậm chí gây sự cố thiết bị do lựa chọn cáp công trình không phù hợp với điều kiện môi trường đặc thù như hơi muối, độ ẩm cao, áp lực tải nặng và vận hành liên tục 24/7. Không giống các công trình dân dụng trên bờ, giàn khoan dầu khí yêu cầu cáp có khả năng chịu lực vượt trội, chống ăn mòn và chống xoắn hiệu quả.

Tại Việt Nam và nhiều dự án khai thác ngoài khơi, phần lớn các lỗi nghiêm trọng trong quá trình vận hành giàn khoan đều liên quan đến cáp thép công trình – đặc biệt là các bộ phận như tời khoan, cẩu phụ, giàn sống, cần nâng…

Trong bài viết này, Hanoi Vietnam sẽ đi sâu vào phân tích những yêu cầu kỹ thuật đặc biệt khi chọn mua cáp công trình cho giàn khoan dầu khí, từ cấu tạo lõi, lớp mạ đến độ chống xoắn và chứng nhận quốc tế. Qua đó, bạn sẽ hiểu rõ đâu là loại cáp phù hợp nhất cho từng ứng dụng: tời chính, hệ cẩu ngoài boong, giàn sống cứu sinh, hoặc thiết bị chịu tải trọng nặng.

---

Tại sao giàn khoan dầu khí cần cáp công trình chuyên dụng?

Giàn khoan là công trình đặc biệt, vận hành liên tục trong điều kiện rất khắc nghiệt: môi trường mặn, gió lớn, mưa dầm và hóa chất ăn mòn. Điều này khiến cáp thép thông thường nhanh chóng bị oxy hóa, mất khả năng chịu lực và dễ gây tai nạn lao động.

Một số đặc điểm khiến cáp công trình cho giàn khoan khác biệt:

• Làm việc 24/7 không ngừng nghỉ, kéo thả liên tục với tải trọng lớn.
• Tiếp xúc thường xuyên với nước biển, dầu mỡ, nhiệt độ cao.
• Yêu cầu độ ổn định cơ học cực cao, không xoắn lệch dù kéo nhiều lớp.

Do đó, nếu không sử dụng đúng loại cáp chuyên dụng cho dầu khí, công trình sẽ phải thay cáp liên tục, phát sinh chi phí lớn và gây nguy hiểm cho người vận hành.

---

Cáp lõi thép IWRC – Giải pháp lý tưởng cho tời chính giàn khoan

Trong các hệ thống tời chính dùng để nâng hạ cần khoan, ống khoan hay thiết bị nặng, cáp cần đảm bảo khả năng chịu lực siêu cao, độ bền mỏi tốt và tuổi thọ lâu dài.

Lựa chọn phổ biến là loại cáp lõi thép IWRC (Independent Wire Rope Core). Lõi thép giúp tăng khả năng chịu tải trục, không bị xẹp hay biến dạng như lõi bố khi kéo nhiều lớp.

Ngoài ra, cáp thường được mạ kẽm nhúng nóng hoặc mạ hợp kim Zn-Al (nhôm kẽm) để tăng cường chống gỉ. Bề mặt sợi đều, tròn giúp cáp cuộn trơn tru, không mài mòn tang hoặc puli.

Ví dụ: Nhiều giàn khoan tại Bà Rịa – Vũng Tàu sử dụng cáp 6×36+IWRC D32, mạ kẽm nhúng nóng, cho hệ tời chính, thời gian thay định kỳ mỗi 24 tháng.

---

Cáp chống xoắn – Bảo vệ an toàn cho hệ nâng ngoài boong

Khi nâng tải ngoài boong hoặc điều khiển thiết bị treo, hiện tượng xoắn cáp – quay vòng tải là cực kỳ nguy hiểm. Nếu cáp không có cấu trúc chống xoắn, khi thả tải xuống có thể gây mất kiểm soát, quay tròn thiết bị, làm hư hỏng hoặc mất cân bằng.

Giải pháp là dùng các loại cáp chống xoắn đa lớp, ví dụ như:

• 19×7 hoặc 35×7: Cấu tạo nhiều lớp sợi đan chéo nhau giúp trung hòa lực xoắn.
• 18×19+FC hoặc IWRC: Vừa chống xoắn, vừa có độ mềm dẻo khi cần thao tác linh hoạt.

Các loại này thường được dùng trong hệ thống cẩu phụ, cẩu cần xoay, giàn sống, giàn cứu sinh, hoặc các ứng dụng tải treo đặc biệt. Chọn sai loại có thể dẫn đến sự cố nghiêm trọng khi thao tác nâng hạ.

---

Tăng cường khả năng chống ăn mòn: Mạ đặc biệt và phủ lớp bảo vệ

Do nước biển và dầu khí chứa muối, hóa chất ăn mòn cực mạnh, nên lớp phủ ngoài của cáp cũng cần được xử lý đặc biệt:

• Mạ kẽm hợp kim nhôm (Zn-Al): Chống gỉ tốt hơn gấp 2–3 lần so với mạ kẽm thông thường.
• Phủ epoxy hoặc bọc nhựa đặc chủng: Chống thấm nước, tăng tuổi thọ trong điều kiện ẩm mặn.
• Bôi mỡ gốc lithium/canxi đặc biệt: Không bị rửa trôi bởi nước biển, chịu nhiệt tốt, giảm mài mòn khi kéo.

Trong nhiều giàn khoan hiện đại, cáp thép công trình được bọc kín bằng lớp epoxy toàn bộ sợi, vừa tăng độ bền, vừa đảm bảo an toàn tuyệt đối cho hệ thống tời.

---

Yêu cầu kỹ thuật bắt buộc khi chọn cáp cho giàn khoan

Để đảm bảo an toàn và hiệu suất vận hành, các loại cáp công trình dùng trên giàn khoan bắt buộc phải tuân thủ các tiêu chuẩn kỹ thuật khắt khe:

• Cường độ chịu kéo tối thiểu 1770–1960 MPa
• Chứng chỉ chất lượng từ nhà sản xuất (ISO, TCVN, JIS…)
• Có chứng nhận từ tổ chức quốc tế như DNV, ABS, LRS nếu dùng ngoài khơi
• Kiểm định NDT không phá hủy từng lô hàng
• Phải lưu trữ nhật ký sử dụng, bảo trì định kỳ theo chu kỳ

Nếu không có các chứng chỉ này, cáp sẽ không được phép sử dụng trong môi trường dầu khí – đặc biệt là trên các giàn khoan có yếu tố quốc tế.

---

Ứng dụng thực tế của cáp công trình trên giàn khoan

Dưới đây là một số vị trí sử dụng phổ biến của cáp công trình trong hệ thống giàn khoan:

• Hệ tời chính – cần khoan: Sử dụng cáp lõi thép 6×36+IWRC, chịu tải cao, cuốn nhiều lớp.
• Cẩu boong ngoài trời: Cáp chống xoắn 35×7, đảm bảo không quay tải khi nâng.
• Tời phụ hoặc hệ kéo tạm thời: Có thể dùng cáp lụa mạ kẽm lõi bố, chi phí thấp hơn.
• Giàn sống cứu sinh: Dùng cáp inox 316 hoặc cáp phủ nhựa tổng hợp, không gỉ sét, độ bền cao.
• Kéo vật tư, thiết bị nội bộ: Dùng cáp phủ epoxy hoặc bôi mỡ đặc chủng.

---

Những sai lầm phổ biến khi chọn mua cáp công trình cho giàn khoan

Nhiều nhà thầu hoặc đơn vị mua hàng mắc các lỗi sau khi chọn cáp cho giàn khoan:

• Dùng cáp phổ thông không đạt chứng chỉ DNV/ABS
• Không sử dụng cáp chống xoắn trong ứng dụng cần thiết
• Không xử lý bề mặt chống ăn mòn, dẫn đến gỉ sét nhanh
• Không kiểm tra định kỳ, thay thế cáp quá hạn
• Không lưu nhật ký sử dụng – bảo trì, khó kiểm soát tình trạng thực tế

Những sai lầm này có thể khiến thiết bị dừng hoạt động, mất an toàn cho nhân sự và ảnh hưởng nghiêm trọng đến tiến độ khoan.

---

Báo giá cáp thép công trình cho giàn khoan: Phụ thuộc vào yếu tố nào?

Không có mức giá cố định cho cáp công trình dùng trên giàn khoan, vì mỗi loại sẽ phụ thuộc vào:

• Xuất xứ: Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, Châu Âu
• Lõi cáp: Lõi bố (FC), lõi thép (IWRC), lõi nhựa tổng hợp
• Cấu trúc và lớp mạ: 6×36, 35×7, mạ kẽm hay Zn-Al, phủ epoxy
• Yêu cầu chứng chỉ: Có DNV/ABS thì giá cao hơn
• Số lượng đặt hàng: Mua lô lớn có thể được chiết khấu

Tốt nhất, bạn nên liên hệ tổng kho cáp công trình chuyên giàn khoan dầu khí, để nhận tư vấn đúng loại, đúng tải trọng và báo giá chi tiết theo nhu cầu thực tế.